Rozwój oferty klastrów dla firm

Mając na uwadze, że środki pochodzą z funduszy unijnych konieczne jest zapewnienie odpowiedniej ścieżki audytu dla użytych danych, co wyklucza szacowanie wartości wydatków na podstawie doświadczenia koordynatora klastra. Na etapie oceny należy wykazać, że koszty są adekwatne tzn. nie są ani zawyżone, ani zaniżone. Mając na uwadze dynamikę zmian jakie zachodzą na rynku, coroczny wzrost inflacji etc. korzystne wydaje się stosowanie aktualnych cen rynkowych.

Aktualizacja odpowiedzi 28.09.23 r

Przyjmując, iż koordynator projektu pełni głównie lub wyłącznie funkcję zarządczą, należy taki wydatek umieścić w kategorii „Koszty pośrednie (ogólne)”. Wynika to z zapisów Przewodnika kwalifikowalności wydatków: „Personel pełniący funkcje zarządcze finansowany jest w ramach stawki ryczałtowej na koszty pośrednie. Nie jest możliwe łączenie dwóch form rozliczenia (koszty bezpośrednie i pośrednie) dla jednego stanowiska.”

Wynagrodzenia personelu projektu zaangażowanego w rozliczanie, monitorowanie projektu lub prowadzenie innych działań administracyjnych, koszty personelu obsługowego (obsługa kadrowa, finansowa, administracyjna, sekretariat, kancelaria, obsługa prawna, w tym dotycząca zamówień) i prowadzącego działania promocyjne, czyli personelu niepełniącego funkcji zarządczych, zalicza się do kategorii kosztów „Personel” rozliczanej jako koszty rzeczywiście ponoszone. Dodatkowo koszty podróży służbowych i szkoleń dotyczące tego personelu mogą być zakwalifikowane do kategorii „Koszty wsparcia uczestników projektu (art. 27 ust. 7 Rozporządzenia 651/2014)” rozliczanej stawką jednostkową.

Koszty wynagrodzenia personelu pełniącego funkcje zarządcze, do którego należy zaliczyć: kierownika/koordynatora projektu oraz inny personel zaangażowany w zarządzanie projektem, rozliczanie, monitorowanie projektu lub prowadzenie innych działań administracyjnych w projekcie, mieszczą się w kosztach pośrednich projektu. Zgodnie z „Przewodnikiem kwalifikowalności wydatków” „Personel pełniący funkcje zarządcze finansowany jest w ramach stawki ryczałtowej na koszty pośrednie.” Koszty wynagrodzenia pracowników zajmujących się obsługą administracyjną i finansową projektu oraz zarządzaniem projektem są traktowane jako „Wydatki kwalifikowalne wyłącznie w zakresie i przez okres zaangażowania personelu projektu w realizację projektu”, zgodnie z „Przewodnikiem kwalifikowalności wydatków”.

Proponujemy zapoznanie się z materiałem teoretycznym opublikowanym w artykule na stronie https://przemyslprzyszlosci.gov.pl/co-sklada-sie-na-lancuch-wartosci-przedsiebiorstwa/ .

W kontekście artykułu, wytworzenie we wspólnym łańcuchu wartości oznacza, że istnieje cześć wspólna łańcuchów wartości co najmniej dwóch członków klastra (lub członka klastra i koordynatora klastra). Część wspólna może dotyczyć działań podstawowych lub pomocniczych i musi mieć jednoznaczny związek z produktem przeznaczonym do internacjonalizacji. Ponadto co najmniej jeden z tych członków klastra, dla których występuje wspólny łańcuch wartości powinien mieć bezpośredni udział w wytwarzaniu produktu przeznaczonego do internacjonalizacji.

Najbardziej oczywistym przykładem będzie sytuacja, w której jeden z członków klastra produkuje komponent/y (w tym niematerialne – oprogramowanie), z wykorzystaniem których drugi członek klastra wytwarza produkt przeznaczony do internacjonalizacji. Inny przykład może dotyczyć stałego wykorzystywania urządzeń technologicznych (np. linii produkcyjnej) lub udostępnianego usługowo oprogramowania należących do jednego z członków klastra, do wytwarzania określonych produktów przez drugiego członka klastra. Dotyczy to również wykorzystywania w procesie produkcyjnym urządzeń/aparatury należących do koordynatora klastra i udostępnianych usługowo członom klastra. Wspólny łańcuch wartości może obejmować również proces finalnego montażu technicznego złożonych instalacji u klienta przez jednego członka klastra z komponentów wyprodukowanych przez drugiego członka klastra. Wspólny łańcuch wartości może obejmować również proces montażu/instalacji u klienta finalnego produktu członka klastra przez drugiego członka klastra.  Taka relacja może dotyczyć również realizacji procesów dystrybucji/sprzedaży przez jednego członka klastra na rzecz drugiego członka klastra.

W każdym wypadku wymagane jest aby analizowany wspólny łańcuch wartości był aktualny dla bieżącego i przyszłego procesu wytwórczego. Innymi słowy co najmniej dwaj członkowie klastra powinni mieć w sposób stały powiązane swoje modele biznesowe będąc wzajemnie dla siebie kluczowymi partnerami. W przypadku, gdy jeden członek klastra jedynie sprzedał drugiemu członkowi klastra maszynę produkcyjną albo prawa autorskie do jakiejś wartości niematerialnej i prawnej, taki jednorazowy akt nie wiąże (w sposób stały) łańcuchów wartości członków klastra (nie można mówić o wspólnym łańcuchu wartości w dłuższej perspektywie czasu, w której będą wytwarzane produkty po ich wprowadzeniu na rynki zagraniczne).

Podstawowe pole dotyczące opisu korzyści to pole „Uzasadnienie korzyści z wdrożenia usługi (jeśli dotyczy)” w opisie poszczególnych usług w sekcji wniosku OFERTA USŁUGOWA KOORDYNATORA KLASTRA.

W odniesieniu do korzyści z internacjonalizacji, dodatkowo tematyka ta jest elementem opisu w polu „Opis i uzasadnienie zaplanowanych usług w zakresie internacjonalizacji na rzecz przedsiębiorcy” w tabeli „Członkowie klastra biorący udział w procesie internacjonalizacji”. Instrukcja do tego pola wskazuje aby określić cele danego przedsiębiorcy w zakresie internacjonalizacji oraz korzyści dla przedsiębiorcy/klastra wynikające z osiągnięcia tych celów.

Wkład własny członków klastra, przeznaczony na sfinansowanie kosztów projektu, należy wykazać w pozycji „Inne, jakie” z określeniem „wkład członków klastra” lub równoważnym. W przypadku środków pozyskanych ze składek członkowskich, które nie mają związku z bezpośrednim wkładem własnym na pokrycie kosztów internacjonalizacji danego przedsiębiorcy, należy je wykazać w pozycji „środki własne”.

Koordynator klastra, będący beneficjentem, udziela członkom klastra pomocy de minimis, na podstawie umowy zawartej na piśmie, w której zostaną określone co najmniej:

1. zakres usług, które zostaną zrealizowane wraz z terminami ich realizacji;
2. koszt usługi;
3. wartość pomocy de minimis udzielanej członkowi klastra oraz warunki jej udzielania;
4. dane osób zaangażowanych w realizację usług wraz z ich kwalifikacjami oraz pełnionymi rolami;
5. oznaczenie rodzajów działalności gospodarczych wykluczonych z możliwości uzyskania pomocy przez członka klastra;
6. dokumentacja potwierdzająca wywiązanie się stron z postanowień umowy (w szczególności protokoły odbioru prac);
7. zobowiązanie stron do zachowania poufności;
8. zasady dotyczące ochrony danych osobowych (jeśli dotyczy);
9. zobowiązanie członka klastra w zakresie działań informacyjnych i promocyjnych;
10. zobowiązanie członka klastra do współpracy w zakresie działań monitoringowych i kontrolnych przeprowadzanych przez Beneficjenta, Instytucję oraz inne uprawnione podmioty;
11. zobowiązanie członka klastra do współpracy z Beneficjentem, Instytucją oraz innymi uprawnionymi podmiotami dokonującymi ewaluacji projektu;
12. warunki rozwiązania umowy;
13. Formularz informacji przedstawianych przy ubieganiu się o pomoc de minimis – zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 29 marca 2010 r. w sprawie zakresu informacji przedstawianych przez podmiot ubiegający się o pomoc de minimis (Dz. U. z 2010 r. Nr 53, poz. 311, z późń zm.);
14. dane osób odpowiedzialnych za bieżące kontakty pomiędzy Beneficjentem i członkiem klastra;
15. oświadczenie o korzystaniu z pomocy de minimis w ramach Projektu dla danego rodzaju usługi i dla danego rodzaju przedsięwzięcia tylko raz i tylko od jednego Beneficjenta;
16. oświadczenie o niekorzystaniu z usług Beneficjenta w ramach działalności wykluczonych z możliwości udzielania pomocy de minimis wskazanych w rozporządzeniu PARP-FENG;
17. oświadczenie o spełnianiu kryteriów MŚP przez MŚP zgodnie z Załącznikiem nr 6 do umowy.

Maksymalna kwota wydatków kwalifikowalnych oraz maksymalna wysokość dofinansowania w ramach przeznaczeń pomocy publicznej lub de minimis zostały określone w załączniku nr 2 do Umowy.

Wnioskodawcy składają wnioski wyłącznie za pośrednictwem LSI (https://lsi.parp.gov.pl). Nabór wniosków trwa od 30.05.2023 r. do 30.08.2023 r. (w ostatnim dniu naboru do godz. 16.00.).

Środki przeznaczone na dofinansowanie projektów w naborze to 66 mln zł (słownie: sześćdziesiąt sześć milionów złotych), przy czym:

1. dla projektów realizowanych przez koordynatorów KKK – 49,5 mln zł (słownie: czterdzieści dziewięć milionów pięćset tysięcy złotych);
2. dla projektów realizowanych przez koordynatorów PKW – 16,5 mln zł (słownie: szesnaście milionów pięćset tysięcy złotych).

IP może zwiększyć kwotę przeznaczoną na dofinansowanie projektów w naborze. W przypadku podjęcia decyzji o zwiększeniu kwoty przeznaczonej na dofinansowanie projektów w naborze, zostanie ona zwiększona przy zastosowaniu zasady równego traktowania wnioskodawców

Wnioskodawca jest zobowiązany do wniesienia wkładu własnego w zadeklarowanej wysokości na pokrycie części kosztów kwalifikowalnych w projekcie. Beneficjent zapewnia finansowanie wkładu własnego we własnym zakresie, w tym ze środków pozyskanych od członków klastra.

Wkład własny może zostać wniesiony wyłącznie w formie pieniężnej (rozchód środków finansowych z rachunku lub kasy w trakcie trwania projektu). Wkład własny Wnioskodawcy nie może pochodzić ze środków publicznych, w tym dotacji/subwencji z budżetu państwa i budżetu jednostek samorządu terytorialnego. Oznacza to środki finansowe wnoszone przez Wnioskodawcę, które zostaną przeznaczone na pokrycie wydatków kwalifikowalnych i które nie zostaną Wnioskodawcy przekazane w formie dofinansowania (różnica między kwotą wydatków kwalifikowalnych a kwotą dofinansowania przekazaną Wnioskodawcy).

Podatek VAT może stanowić wydatek kwalifikowalny w ramach projektu tylko wtedy, gdy:

1. Wnioskodawcy nie przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego lub ubiegania się o zwrot podatku VAT na podstawie przepisów o VAT obowiązujących w naszym kraju;
2. żadnemu innemu podmiotowi zaangażowanemu w realizację projektu lub wykorzystującemu do działalności opodatkowanej produkty będące efektem realizacji projektu, zarówno w fazie realizacyjnej, jak i operacyjnej, zgodnie z obowiązującym prawodawstwem krajowym, nie przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego lub ubiegania się o zwrot podatku VAT. Posiadanie wyżej wymienionego prawa (potencjalnej prawnej możliwości) wyklucza uznanie wydatku za kwalifikowalny, nawet jeśli faktycznie zwrot nie nastąpił, np. ze względu na niepodjęcie przez podmiot czynności zmierzających do realizacji tego prawa.

Przewidywany termin zatwierdzenia wyników oceny projektów przez IP wynosi 80 dni od zakończenia naboru. W uzasadnionych przypadkach, termin przewidziany na ocenę i zatwierdzenie wyników oceny może zostać przedłużony, o czym IP poinformuje na stronie naboru oraz na portalu.

IP upublicznia w terminie 7 dni od zatwierdzenia wyników oceny przez IP, na stronie naboru oraz na portalu wyniki naboru w formie Informacji o projektach wybranych do dofinansowania oraz o projektach, które otrzymały ocenę negatywną, zgodnie z art. 57 ust. 1 ustawy wdrożeniowej. W przypadku projektów wybranych do dofinansowania w Informacji IP podaje również wysokość przyznanej kwoty dofinansowania wynikającą z wyboru projektu do dofinansowania.

Nawiązując do Kryteriów w ramach oceny będzie sprawdzone, czy projekt jest zgodny z Konwencją o Prawach Osób Niepełnosprawnych z dnia 13 grudnia 2006 r. w zakresie odnoszącym się do sposobu realizacji i zakresu projektu. Ocena kryterium nastąpi w odniesieniu do art. 2-7, 9 Konwencji o Prawach Osób Niepełnosprawnych. Wnioskodawca powinien przedstawić we wniosku informację w jaki sposób, w zakresie własnych możliwości i zakresu realizacji i oddziaływania projektu, zapewni zgodność projektu z wymienionymi artykułami Konwencji o Prawach Osób Niepełnosprawnych lub neutralność względem tych artykułów. W przypadku pozostałych artykułów Konwencji o Prawach Osób Niepełnosprawnych, Wnioskodawca zapewnia, że jego projekt jest neutralny względem nich.

Jest to klaster innowacyjny, w rozumieniu § 5 pkt 6 rozporządzenia ws. udzielania przez PARP pomocy finansowej w ramach FENG, który uzyskał status Krajowego Klastra Kluczowego w ramach Konkursu o status Krajowego Klastra Kluczowego, organizowanego przez Ministerstwo Rozwoju i Technologii lub spełnia warunki Ponadregionalnego Klastra Wzrostowego określone w załączniku nr 2 do RWP.

Wnioskodawca może wnieść protest do IP w terminie 14 dni od dnia doręczenia informacji o negatywnym wyniku oceny projektu, zgodnie z art. 64 ustawy wdrożeniowej.

Wnioskodawca może złożyć tylko jeden wniosek w ramach naboru.

O dofinansowanie projektów w ramach naboru mogą ubiegać się podmioty pełniące rolę koordynatora Krajowego Klastra Kluczowego albo koordynatora ponadregionalnego klastra wzrostowego. Koordynator klastra posiada osobowość prawną.

Dla oceny innowacyjności projektu istotne jest, aby w tabeli dotyczącej oferty usługowej klastra („OFERTA USŁUGOWA KOORDYNATORA KLASTRA”) wymienić wszystkie usługi świadczone obecnie przez koordynatora klastra dla członków klastra. Dotyczy to również usług, których wdrożenie sfinansowane jest z POIR, przy czym wszystkie rodzaje usług z zakresu internacjonalizacji powinny zostać ujęte w jednym zestawie pól (bez wyróżnienia na różne podtypy tego rodzaju usług). Informacje dotyczące usług innych niż dofinansowane w ramach projektu zostaną wykorzystane do oceny innowacyjności projektu. Wymagana jest innowacja na poziomie wnioskodawcy (nowa lub znacząco ulepszona usługa, znacząco zmieniony sposób świadczenia usługi). Innowacyjność projektu będzie zatem oceniana poprzez zestawienie obecnej oferty usług wnioskodawcy z usługami finansowanymi w ramach projektu.

Generalnie, brak zakończenia i rozliczenia projektu z działania POIR 2.3.3 nie implikuje braku możliwości aplikowania o środki na internacjonalizację w działaniu FENG 02.17, za wyjątkiem sytuacji gdy niezrealizowanie projektu finansowanego z POIR ma związek z istotnym naruszeniem przez beneficjenta warunków umowy skutkującym wpisaniem go na tzw. czarną listę. Oczywiście równoległa realizacja więcej niż jednego projektu (z POIR i FENG) wymaga odpowiedniego potencjału finansowego i organizacyjnego wnioskodawcy, który powinien być wykazany we wniosku o dofinansowanie.

Nie ma wymogu, aby usługa z zakresu internacjonalizacji była usługą innowacyjną.

Zgodnie z art. 6C ustawy z dnia 9 listopada 2000 r. o utworzeniu Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości (Dz.U.2023.0.462), ust. 2: Podmiot, o którym mowa w ust. 1, nie może dokonać zakupu towarów lub usług od podmiotów, które bezpośrednio lub za pośrednictwem innych podmiotów są z nim powiązane osobowo lub kapitałowo. Przez powiązania osobowe lub kapitałowe rozumie się powiązania między podmiotem, o którym mowa w ust. 1, lub członkami organów tego podmiotu, a wykonawcą lub członkami organów wykonawcy, polegające na:

1. uczestniczeniu w spółce jako wspólnik spółki cywilnej lub spółki osobowej;
2. posiadaniu co najmniej 10% udziałów lub akcji;
3. pełnieniu funkcji członka organu nadzorczego lub zarządzającego, prokurenta, pełnomocnika;
4. pozostawaniu w takim stosunku prawnym lub faktycznym, który może budzić uzasadnione wątpliwości co do bezstronności w wyborze wykonawcy, w szczególności pozostawanie w związku małżeńskim, w stosunku pokrewieństwa lub powinowactwa w linii prostej, pokrewieństwa lub powinowactwa w linii bocznej do drugiego stopnia lub w stosunku przysposobienia, opieki lub kurateli.

Wobec tych zapisów, zakup przez Koordynatora klastra usług od członka klastra, nie jest możliwy do uznania w projekcie jako koszt kwalifikowalny. Należy uznać, że członek klastra byłby w takiej sytuacji, m.in., w uprzywilejowanej pozycji, znając kierunek działań w projekcie, znałby też warunki zapytania ofertowego na wybór danej usługi przed wszystkimi oferentami, co budzi uzasadnione wątpliwości, co do bezstronności w wyborze wykonawcy, a przede wszystkim, skoro członek klastra jest w stanie wnieść jakieś dobro do projektu w zakresie własnej działalności, to wątpliwości PARP budzi, dlaczego taki wydatek miałby podlegać rozliczeniu w projekcie.

Kryteria Ponadregionalnego klastra wzrostowego wskazują, że środki pochodzące ze składek członkowskich powinny stanowić nie mniej niż 20% przychodów koordynatora klastra przeznaczonych na działalność klastra.  Zatem wnioskodawca powinien wykazać wszystkie przychody stanowiące źródła finansowania działalności klastra (z ostatniego zamkniętego roku obrotowego), przy czym składki członkowskie powinny generować co najmniej 20% tych przychodów. Zakłada się wstępnie, że całość przychodów wnioskodawcy jest przeznaczona na działalność klastra. Jeśli koordynator klastra, prowadzi także inną działalność niż tylko związaną z działalnością klastra, dopuszczalne jest wskazanie (jeśli dotyczy), że te działalności są wyodrębnione księgowo z jednoczesnym wskazaniem jaka jest wysokość przychodów przeznaczonych na działalność klastra.

Definicję innowacji produktowej i procesowej (w procesie) identyfikujemy zgodnie z podręcznikiem Oslo, edycja 2018 https://stat.gov.pl/files/gfx/portalinformacyjny/pl/defaultaktualnosci/5496/18/1/1/podrecznik_oslo_2018_internet.pdf. Może to być innowacja na poziomie danego przedsiębiorcy, którego dotyczy ta innowacja. We wniosku należy uzasadnić, że innowacja ta spełnia definicję z podręcznika Oslo oraz że związana jest (bezpośrednio) z procesem produkcji. Instrukcja wypełniania wniosku zawiera wymóg, aby to wnioskodawca określił, jak może zostać dowiedzione (udokumentowane) wdrożenie danej innowacji w określonym zakresie merytorycznym i czasie.

Rodzaj przedsięwzięć jest niezależny od źródeł ich finansowania (nie muszą być finansowane ze środków Unii Europejskiej). Wnioskodawca musi posiadać możliwość obiektywnego udokumentowania każdej przywoływanej przez siebie we wniosku o dofinansowanie okoliczności. W tym wypadku chodzi o posiadanie dokumentacji projektu dowodzącej, iż miał on ustalony harmonogram działań i budżetem, został zrealizowany w ostatnim roku przed złożeniem wniosku o dofinansowanie i brał w nim udział koordynator klastra z min. 2 członkami klastra lub min. 3 członków klastra, z czego co najmniej 1 był przedsiębiorcą. Udokumentowanie przepływów finansowych w związku z realizacją budżetu takiego projektu, jest jednym z elementów udokumentowania realizacji wspólnego projektu.

W odniesieniu do dokumentowania składek członkowskich (1) i zatrudnienia (2) instrukcja wypełniania wniosku o dofinansowanie nie określa jakiegoś konkretnego rodzaju dokumentu. To wnioskodawca zobowiązany jest do opisania w jaki sposób udokumentowane są przez niego podane we wniosku dane liczbowe. Wymagane jest przy tym, aby przywoływane dokumenty charakteryzowały się możliwie wysokim poziomem obiektywności. Zatem właściwe jest powoływanie się na dokumenty oficjalne (np. dane o zatrudnieniu przekazywane przez przedsiębiorców do ZUS, zatwierdzone roczne sprawozdania finansowe itp.) w tym na raporty syntetyczne bazujące na takich dokumentach oficjalnych.

Wspólne projekty to przedsięwzięcia z ustalonym harmonogramem działań i budżetem, realizowane w ostatnim roku przed złożeniem wniosku o dofinansowanie, w których brał udział koordynator klastra z min. 2 członkami klastra lub min. 3 członków klastra, z czego co najmniej 1 był przedsiębiorcą. Zatem nie ma bezwzględnego wymogu uczestnictwa koordynatora klastra w tych projektach. Z drugiej strony nie mogą być to projekty indywidualne, które łączy tylko to, że koordynator klastra przygotował/złożył w imieniu poszczególnych członków klastra wnioski o dofinansowanie takich projektów.

Jeśli pisząc o partnerach, macie Państwo na myśli członków klastra, to fakt iż znaczna część członków klastra to tzw. duzi przedsiębiorcy, nie stanowi przeszkody w aplikowaniu o środki z Działania. W przypadku gdy budżet naboru nie jest wystarczający na dofinansowanie wszystkich pozytywnie ocenionych projektów, o wyborze projektów do dofinansowania decydują kryteria rozstrzygające. Jedno z kryteriów dotyczy weryfikacji odsetka członków klastra posiadających status MSP w ogólnej liczbie członków klastra.
Dofinansowanie zostanie przyznane w pierwszej kolejności wnioskodawcom, którzy są koordynatorami klastra z wyższym odsetkiem MSP w odniesieniu do ogólnej liczby członków klastra.

Zgodnie z przyjętymi kryteriami dla Ponadregionalnych Klastrów Wzrostowych, środki pochodzące ze składek członkowskich powinny stanowić nie mniej niż 20% przychodów koordynatora klastra przeznaczonych na działalność klastra.

Zatem zakładając, że planujecie Państwo aplikować o środki przeznaczone dla Ponadregionalnych Klastrów Wzrostowych (PKW), na podstawie podanych informacji wydaje się, że nie będziecie Państwo spełniać kryterium PKW „Środki pochodzące ze składek członkowskich (udział w przychodach koordynatora klastra) przeznaczone na działalność klastra (%)”.