Wstęp
Spis treści
18 marca 2020 r. odbyła się zwołana przez Prezydenta Andrzeja Dudę Rada Gabinetowa poświęcona przygotowanemu przez rząd pakietowi pomocowemu dla przedsiębiorców i gospodarki w związku z epidemią wywołanej nowym koronawirusem choroby COVID-19 i jej skutkami.
Podczas konferencji prasowej, która miała miejsce bezpośrednio po posiedzeniu Rady, Prezydent Andrzej Duda oraz Premier Mateusz Morawiecki zaprezentowali propozycje rozwiązań mających na celu wsparcie przedsiębiorców w przezwyciężeniu kryzysowej sytuacji wywołanej rozprzestrzenianiem się koronawirusa. Pakiet wsparcia, określony jako „gospodarcza i społeczna tarcza antykryzysowa” składa się z 5 filarów:
Filar 1 – Ochrona pracowników
Filar ten obejmuje działania osłonowe rynku pracy, zakładające solidarną partycypację pracodawców, pracowników i państwa w ochronie miejsc pracy zagrożonych w związku z epidemią. Pracodawcom, którzy spełnią określone kryteria związane ze spadkiem obrotów, poniesieniem strat finansowych, państwo będzie mogło pokryć koszt 40% wynagrodzenia do wysokości wynagrodzenia średniego w gospodarce krajowej. Osoby prowadzące własną działalność gospodarczą oraz osoby wykonujące pracę na podstawie umów zlecenia czy o dzieło będą mogły otrzymać wsparcie w wysokości do 80% minimalnego wynagrodzenia. Jeżeli przedłużony zostanie okres zamknięcia szkół, przedszkoli i żłobków, może zostać również podjęta decyzja o przedłużeniu na kolejne 2 tygodnie okresu wypłaty rodzicom dzieci do lat 8 dodatkowego zasiłku opiekuńczego.
W ramach tego filaru, w kontekście potrzeby zapewnienia bezpieczeństwa socjalnego, zapowiedziano również walkę z nieuczciwym podnoszeniem cen. Nad właściwym funkcjonowaniem rynku w odniesieniu do cen oferowanych przez przedsiębiorców czuwać ma przede wszystkim Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, jak również inne powołane do tego organy.
Filar 2 – Wsparcie dla przedsiębiorców
Część pakietu dedykowana przedsiębiorcom przewiduje uruchomienie instrumentów takich jak gwarancje kredytowe, mikropożyczki dla przedsiębiorców do wysokości 5 tysięcy zł, leasing operacyjny dla sektora transportowego oraz szereg rozwiązań o charakterze gwarancyjnym i płynnościowym.
Istotną rolę mają odegrać rozwiązania dostarczane w tym zakresie przez Polski Fundusz Rozwoju, Bank Gospodarstwa Krajowego i Agencję Rozwoju Przemysłu, jako instytucje rozwojowe, które służą swoją bazą kapitałową wzrostowi gospodarczemu w Polsce, a obecnie będą służyły do zamortyzowania spadku tego wzrostu. W szczególności, w celu wsparcia firm transportowych, zakłada się możliwość przejęcia przez Agencję Rozwoju Przemysłu obowiązków wynikających z zawartych przez nie umów leasingu pojazdów. W przypadku kredytów zaciąganych przez przedsiębiorców zwiększona do 80% kwoty kredytu ma zostać kwota gwarancji kredytowej której udzielić może BGK (obecnie nie może stanowić więcej niż 60% kwoty kredytu).
Filar dla przedsiębiorców obejmować ma również rozwiązania w zakresie ulg, zwolnień, odraczania płatności i rozkładania na raty różnego rodzaju zobowiązań publicznoprawnych, w szczególności płatności na rzecz ZUS, które stanowią istotne obciążenie zwłaszcza dla małych i średnich przedsiębiorstw.
Rządowy pakiet pomocowy dla firm przewiduje także czasowe przywrócenie w niedziele zarówno zaopatrzenia sklepów, jak i handlu.
Filar 3 – Wsparcie dla służby zdrowia
W tym zakresie zapowiedziano alokację co najmniej 7,5 mld zł dodatkowych środków na szpitale zakaźne, na wsparcie dla służby zdrowia, materiały ochronne, wszelkie sprzęty i aparaturę medyczną, która jest niezbędna w walce z koronawirusem, ale także w modernizacji całej bazy szpitalnej.
Filar 4 – Bezpieczeństwo sektora finansowego
Kolejny filar ma służyć zapewnieniu bezpieczeństwa funkcjonowania całego systemu finansowego. We współpracy z Narodowym Bankiem Polskim (który przedstawił wcześniej swój pakiet) oraz Komisją Nadzoru Finansowego i w koordynacji tych prac z ministrem finansów, opracowany został pakiet kapitałowy, płynnościowy, który ma służyć jak ochrona dla środków depozytowych.
Filar 5 – Inwestycje publiczne
Wobec spowolnienia tempa wzrostu i spadku inwestycji rząd zamierza zastosować klasyczny impuls inwestycyjny po stronie państwa w postaci inwestycji publicznych. Mają one objąć inwestycje w obszarach takich jak m.in. infrastruktura drogowa, kolejowa oraz telekomunikacyjna, cyfryzacja, modernizacja szkół, transformacja energetyczna, ochrona środowiska, ochrona środowiska, cyfryzacja. Zakłada się utworzenie na ten cel specjalnego funduszu w wysokości najmniej 30 mld zł.
Na realizację całego pakietu przeznaczone mają być środki w wysokości 212 mld zł. Trwają prace nad konkretnymi rozwiązaniami legislacyjnymi, które wprowadzić mają tarczę antykryzysową w życie. Pierwsze projekty odpowiednich ustaw powinny być gotowe jeszcze w tym tygodniu.
Departament Wsparcia Przedsiębiorczości PARP, Enterprise Europe Network