Ograniczenia działalności gospodarczej w związku z COVID-19 – sprawdź przepisy obowiązujące od 10 kwietnia

Wstęp

Od 20 marca 2020 r. w Polsce obowiązuje stan epidemii w związku z zakażeniami wirusem SARS-CoV - 2. Wiele sukcesywnie wprowadzanych w związku z tym ograniczeń, w szczególności zakazy prowadzenia działalności określonego rodzaju, dotyka bezpośrednio przedsiębiorców. 10 kwietnia weszło w życie nowe rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 10 kwietnia 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz.U. 2020, poz. 658), które zastąpiło obowiązujące dotychczas rozporządzenie Rady Ministrów z 31 marca 2020 r. Nowe przepisy zasadniczo powielają treść dotychczasowych regulacji - nowością jest wskazanie końcowej daty obowiązywania niektórych ograniczeń, w tym przede wszystkim całkowitych zakazów prowadzenia działalności określonego rodzaju, które zgodnie z aktualnym brzmieniem rozporządzenia z 10 kwietnia ustanowione zostały na okres do 19 kwietnia 2020 r. (poprzednie rozporządzenie posługiwało się w tym zakresie formułą „do odwołania”).  Biorąc jednak pod uwagę aktualną sytuację epidemiologiczną oraz zapowiedzi Rządu, zgodnie z którymi ograniczenia mają być znoszone stopniowo („plan powrotu do nowej rzeczywistości gospodarczej" ma zostać przyjęty w tym tygodniu), należy spodziewać się, że termin obowiązywania przynajmniej niektórych z nich zostanie w najbliższych dniach przedłużony. Poniżej podsumowujemy najważniejsze regulacje dotyczące ograniczeń działalności gospodarczej w kształcie obowiązującym od 10 kwietnia.

Zakaz prowadzenia działalności gospodarczej

Niezmieniony pozostaje katalog działalności objętych całkowitym zakazem prowadzenia, obejmujący (aktualnie do 19 kwietnia):

• gastronomię (z wyjątkiem sprzedaży posiłków na wynos albo ich dostarczaniu);
• branżę eventową i wystawienniczą (organizacja targów, wystaw, kongresów, konferencji);
• zbiorowe formy kultury i rozrywki (działalność teatrów, kin, organizacja koncertów, widowisk);
• działalność bibliotek, archiwów, muzeów;
• działalność sportową, rozrywkową i rekreacyjną (działalność basenów, siłowni, klubów fitness);
• prowadzenia kasyn (z wyjątkiem internetowych);
• usługi fryzjerskie i kosmetyczne;
• działalność salonów tatuażu i piercingu;
• usługi związane z poprawą kondycji fizycznej (usługi łaźni tureckich, saun i łaźni parowych, solariów, salonów odchudzających, salonów masażu itp.);
• usługi hotelarskie (z wyjątkiem świadczenia usług zakwaterowania dla osób w kwarantannie lub izolacji, personelu medycznego, oraz osób, które korzystają z noclegu w związku z wykonywaniem przez nie czynności zawodowych lub zadań służbowych, prowadzenia działalności gospodarczej lub działalności rolniczej).

Ograniczenia dotyczące handlu i usług

Do 19 kwietnia przedłużono dotychczasowe obostrzenia i wymagania dotyczące działalności sklepów, punktów usługowych i targowisk. Może w nich przebywać jednocześnie, oprócz obsługi, nie więcej niż:

• 3 osoby na jedno stanowisko kasowe – w przypadku sklepów i punktów usługowych,
• 3 osoby na jedno stanowisko kasowe – w przypadku stacji paliw,
• 3 osoby na jedno miejsce prowadzenia sprzedaży – w przypadku handlu na straganach lub targowiskach. 

W godzinach od 10.00 do 12.00 sklepy i punkty usługowe mogą przyjmować i obsługiwać jedynie osoby powyżej 65 roku życia. Obostrzenie to nie dotyczy stacji benzynowych i handlu na targowiskach, a także sytuacji, gdy ze względu na nagłe zagrożenie życia lub zdrowia konieczne jest wydanie z apteki lub punktu aptecznego produktu leczniczego, wyrobu medycznego lub środka spożywczego specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz gdy przeważająca działalność placówki polega na handlu hurtowym. Obowiązkowe jest noszenie przez klientów rękawiczek jednorazowych. Obiekty handlowe i usługowe zobowiązane są do zapewnienia rękawiczek jednorazowych lub środków do dezynfekcji rąk, a także do dokonywania po każdym kliencie dezynfekcji stanowiska obsługi lub stanowiska kasowego.

Również przepisy dotyczące ograniczenia działalności w centrach handlowych, tj. obiektach o powierzchni sprzedaży powyżej 2000 m², obowiązują do 19 kwietnia w dotychczasowym kształcie. Mogą na ich terenie funkcjonować wyłącznie placówki handlowe, których przeważająca działalność polega na sprzedaży:

• żywności w rozumieniu art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia,
• produktów kosmetycznych w rozumieniu art. 2 pkt 9 ustawy z dnia 4 października 2018 r. o produktach kosmetycznych, innych niż przeznaczone do perfumowania lub upiększania,
• artykułów toaletowych,
• środków czystości,
• produktów leczniczych w rozumieniu art. 2 pkt 32 ustawy z dnia 6 września 2001 r. – Prawo farmaceutyczne, w tym w aptekach lub punktach aptecznych,
• wyrobów medycznych w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 38 ustawy z dnia 20 maja 2010 r. o wyrobach medycznych,
• środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego w rozumieniu art. 3 ust. 3 pkt 43 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia,
• gazet,
• artykułów budowlanych lub remontowych,
• artykułów dla zwierząt domowych,
• paliw.

W centrach handlowych dopuszczalne jest ponadto świadczenie usług medycznych, bankowych, ubezpieczeniowych, pocztowych, pralniczych oraz gastronomicznych, polegających na przygotowywaniu i dostarczaniu żywności, a także, co stanowi nowość, prowadzenie działalności punktów odbioru przesyłek. Nadal obowiązuje zakaz wszelkiej działalności handlowej i usługowej na znajdujących się w centrach tzw. wyspach handlowych. Do 19 kwietnia obowiązuje także zakaz handlu w soboty i niedziele w wielkopowierzchniowych sklepach budowlano-remontowych.

Obowiązki zakładów pracy

Nadal pozostają w mocy obowiązki dotyczące zapewnienia osobom zatrudnionym środków bezpieczeństwa w postaci:

• rękawiczek jednorazowych lub środków do dezynfekcji rąk;
• odległości pomiędzy stanowiskami pracy wynoszącej co najmniej 1,5 metra – chyba że jest to niemożliwe ze względu na charakter działalności wykonywanej w danym zakładzie pracy (np. konstrukcja linii produkcyjnej na to nie pozwala), jednak w takim przypadku zakład powinien zapewnić środki ochrony osobistej związane ze zwalczaniem epidemii COVID-19.

Transport drogowy osób

Nadal obowiązują również ograniczenia dotyczące publicznego transportu zbiorowego i prywatnych przewoźników osób. Samochody przeznaczone do przewozu więcej niż 9 osób łącznie z kierowcą, mogą przewozić w jednym czasie maksymalnie tylu pasażerów, ile wynosi połowa miejsc siedzących w danym pojeździe.

Ograniczenia w obrocie wyrobami medycznymi

Złagodzono obowiązujący dotychczas całkowity zakaz wywozu lub zbywania poza Polskę kardiomonitorów, wprowadzając możliwość dokonania ich wywozu lub zbycia za zgodą wojewody właściwego ze względu na siedzibę wytwórcy, importera lub dystrybutora, wydaną po zasięgnięciu przez niego opinii konsultanta krajowego w dziedzinie anestezjologii i intensywnej terapii. Utrzymany został jednak, aż do odwołania, całkowity zakaz wywozu (zbywania) respiratorów. Aż do odwołania przedsiębiorcy zobowiązani są również do informowania właściwego wojewody, z
36-godzinnym wyprzedzeniem, o zamiarze wywozu lub zbycia za granicę gogli ochronnych, kombinezonów typu TYVEK, masek typu FFP2/FFP3, maseczek chirurgicznych, ochraniaczy na obuwie, rękawiczek lateksowych i nitrylowych, oraz produktów biobójczych i produktów leczniczych przeznaczonych do dezynfekcji.

Nakaz udostępnienia nieruchomości, lokali i terenów przewidzianych planami przeciwepidemicznymi

Aż do odwołania obowiązuje także regulacja nakazująca udostępnianie, w celu zwalczania epidemii, nieruchomości, lokali i terenów wskazanych w wojewódzkich planach działania na wypadek wystąpienia epidemii, o których mowa w art. 44 ust. 1 ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi, czyli wskazanych w tych planach zakładów leczniczych i innych obiektów użyteczności publicznej, które mogą zostać przeznaczone do leczenia, izolowania lub poddawania kwarantannie.

Departament Wsparcia Przedsiębiorczości PARP, Enterprise Europe Network