Wstęp
Spis treści
Program GovTech inno_LAB wspierał rozwój współpracy pomiędzy jednostkami samorządu terytorialnego (JST) a startupami jako dostawcami rozwiązań cyfrowych dla sektora publicznego. Oferta programu ukierunkowana była na podniesienie kompetencji pracowników samorządowych w zakresie zamawiania i wdrażania innowacji. O tym, na ile udało się zrealizować zamierzenia pilotażu, czytamy w raporcie przygotowanym przez Departament Analiz i Strategii PARP.
Uczestnicy i cele pilotażu
Bezpośrednimi adresatami programu były zespoły projektowe, delegowane przez instytucje samorządowe. Brały one udział w moderowanych warsztatach i szkoleniach wprowadzających w specyfikę rynku innowacji oraz nowoczesnych metodyk zarządzania. Uczestnicy mieli także dostęp do doradztwa technicznego oraz prawnego.
Zakładano, że realizacja pilotażu przygotuje JST do samodzielnego pozyskiwania innowacji, w tym do przeprowadzania konkursów zgodnie z procedurą określoną w Prawie zamówień publicznych. Przyjęto bowiem, że zastosowanie takiego trybu jako alternatywy dla typowych procedur przetargowych będzie sprzyjało pozyskiwaniu rozwiązań wyróżniających się autorskim wkładem wykonawców oraz wysokim poziomem nowatorstwa.
Obawa przed innowacją
Rozmowy z liderami zespołów projektowych wskazują na rezerwę, z jaką samorządy podchodzą do innowacji. Jest to związane przede wszystkim z ich trudną sytuacją budżetową w ostatnich latach. W takich warunkach priorytety przypisywane są finansowaniu zadań bieżących oraz inwestycjom infrastrukturalnym. Wyzwaniem jest również brak doświadczeń w realizacji mniej typowych form zamówień publicznych. Towarzyszą temu obawy przed popełnieniem jakichś proceduralnych uchybień i idącymi za tym zastrzeżeniami ze strony organów kontrolnych.
Efekty na miarę oczekiwań
Pomimo wspomnianych trudności udało się zrekrutować zakładaną liczbę JST. W pilotażu wzięło udział łącznie 120 jednostek. Program zrealizował swój cel edukacyjny. Zdobycie nowej wiedzy deklarowało 95% uczestników. Wśród nich najwięcej osób (74%) poszerzyło swoją znajomość rynku innowacji oraz zapoznało się z nowymi metodami zarządzania projektami, takimi jak Scrum lub Agile (71%).
Dodatnie wartości wskaźników Net Promoter Score (NPS) potwierdzają skłonność uczestników do polecania udziału w programie osobom wykonującym podobną pracę oraz instytucjom o podobnej specyfice. Jako najbardziej przydatną formę wsparcia oceniono doradztwo w zakresie zamawiania innowacji. Uczestnicy podkreślali także szczególną wartość doradztwa technologicznego, dopasowanego do specyfiki rozwiązań poszukiwanych przez poszczególne jednostki. Niemal wszyscy ankietowani (99%) wskazywali ponadto na wysoki poziom profesjonalizmu osób moderujących warsztaty.
Konsultacje – tak, konkurs – być może
Wbrew wyjściowym założeniom tylko pojedyncze JST zdecydowały się pozyskiwać nowe technologie w trybie konkursu. O niewielkiej popularności tego trybu zadecydowała ograniczona, lokalna skala poszukiwanych innowacji. Dla większości z nich odpowiedzią były rozwiązania dostępne już na rynku i wymagające zwykle jedynie niewielkich dostosowań. W takich przypadkach najbardziej adekwatnym podejściem okazywały się „klasyczne” procedury przetargowe, poprzedzone jednak wstępnymi konsultacjami rynkowymi (WKR-ami). W wywiadach z uczestnikami podkreślano walory WKR-ów, stanowiących dla wielu jednostek zupełnie nową, niezwykle cenną praktykę. Wskazywano, że konsultacje stanowią bardzo trafny sposób precyzowania oczekiwań instytucji oraz wstępnej konfrontacji założeń z perspektywą biznesu. Jako ich zaletę wymieniano również intuicyjny przebieg procedury oraz niskie ryzyko popełnienia formalnych uchybień.
Wdrożenia – planowane, ale…
Do momentu realizacji badania 7% jednostek zamówiło poszukiwane innowacje. Największy odsetek badanych (42%) deklarował, że zamówienia nie zostały jeszcze zrealizowane, ale są one planowane. Wśród przyczyn opóźniających wdrożenia, oprócz wspomnianych już trudności budżetowych, wskazywano ograniczenia związane z pandemią COVID-19 oraz spiętrzenie zadań towarzyszących napływowi migrantów wojennych z Ukrainy. Jako warunek skutecznego pozyskania innowacji podawano natomiast zwykle dostęp do nowych źródeł finansowania, w tym KPO oraz środków europejskich.
Zachęcamy do lektury!
